انواع پنجه های پروتزی پا | انتخاب بهترین پنجه پروتزی پای مصنوعی

انواع پنجه های پروتزی برای رفع نیاز های افراد مختلف با قطع عضو پا وجود دارند که گزینه مناسب با توجه به سطح قطع عضو، سطح فعالیت، راحتی، ثبات و سبک زندگی فرد انتخاب می­شود.
یک پنجه مناسب باید احساس خوب و با ثباتی را به فرد منتقل کرده و اجازه فعالیت و حرکت مطمئن را به فرد بدهد.
فاکتور های اصلی که سبب تفاوت در پنجه ها می­شوند، موارد زیر هستند:

موارد مهم در انواع پنجه های پروتزی پا

• جنس پنجه

جنس پنجه براساس سطح فعالیت فرد انتخاب می­شود. چوب، پلاستیک و فوم گزینه های رایجی برای افراد با سطح فعالیت کم هستند. برای افراد فعال، کربن گزینه مناسبی است و علاوه بر سبک بودن، جذب شوک و بازگردانی انرژی را برای فرد فراهم می­کند.

• عملکرد پنجه

پنجه های پروتزی برای تقلید عملکرد پنجه انسان طراحی شده اند. برای افرادی که تحرک بسیار پایینی دارند، ظاهر زیبا و مشابه به اندام سالم اولویت در انتخاب پنجه هستند.

اما برای افراد فعال، پنجه هنگام برخورد پاشنه به زمین باید ضربه وارده را جذب کند، با سطوح ناهموار تطابق یابد، خط وزن را به نرمی از پاشنه به پنجه منتقل کند و ثبات لازم برای وزن اندازی و برداشتن پای سالم از زمین را فراهم کند.

• محور های حرکت

بعضی پنجه ها فقط یک محور حرکت دارند، اما بعضی دیگر با حرکت در چند محور، عملکرد مچ را نیز تقلید می­کنند و اجازه خم و راست شدن پنجه و حرکت و کج شدن آن به طرفین را نیز می­دهند که برای راه رفتن در سطوح ناهموار ضروری است.

• قابلیت ذخیره انرژی

قابلیت ذخیره و بازگردانی انرژی موجود در پنجه های کربنی مانند یک فنر عمل می­کند.

این فنر هنگام وزن گذاری فشرده شده و انرژی را ذخیره می­کند و بعد از باز شدن فنر، انرژی ذخیره شده را آزاد کرده و به پیشروی فرد به جلو کمک می­کند. برخی پنجه ها یک فنر در پاشنه و یک فنر نیز در جلوی پنجه دارند که امکان راه رفتن با سرعت های متفاوت ، دویدن و بالا و پایین رفتن از پله و سطوح شیبدار را می­دهند. هرچه طول این فنر بیشتر باشد، قابلیت ذخیره و بازگردانی انرژی آن نیز بیشتر خواهد بود.

پنجه های پروتزی در چهار گروه اصلی زیر قابل بررسی هستند.

انواع پنجه های پروتزی پای مصنوعی

• پنجه های بدون مفصل(SACH)

دارای مچ بدون حرکت و یک بالشتک در پاشنه برای جذب ضربه هستند. این پنجه علی رغم سادگی، تمام نیازهای عملکردی برای راه رفتن ساده را فراهم  می­کند. در گذشته گزینه اصلی تجویز شده برای اکثر افراد بود، اما امروزه معمولا برای آموزش و در هفته های اول دریافت پروتز یا برای افراد با فعالیت کم کاربرد دارد.

مزایا: ضد آب و با دوام بوده، و از نظر اقتصادی و نیاز به تعمیر و تنظیم به صرفه است.

معایب: امکان خم شدن ندارد، ارتفاع پاشنه قابل تنظیم نبوده و سه چهارم طول پاشنه پنجه های کربنی است که باعث افزایش فشار روی پای سالم، کاهش طول گام پای سالم و کاهش تحمل وزن با پای پروتزی میشود.

• پنجه های مفصل دار

علاوه بر ظاهر طبیعی تر در راه رفتن، از نظر عملکردی فاصله زمانی بین تماس پاشنه و جلوی پنجه با زمین را کاهش داده، زانو را صاف نگه داشته و از خم شدن ناخواسته زانو حین راه رفتن جلوگیری می­کند.

• پنجه تک محوره

با خم و راست شدن مچ ثبات زانو را افزایش می_­ دهد. گزینه مناسبی برای افراد با قطع از بالای زانو است، زیرا با تامین ثبات زانو، فرد نیاز به تلاش کمتری برای کنترل زانوی پروتزی دارد.

مزایا: افزایش ثبات زانوی پروتزی

معایب: نسبت به پنجه های بدون مفصل بیشتر نیاز به تعمیر دارد و سنگین است.

• پنجه های چند محوره

علاوه بر خم و راست شدن، اجازه حرکت و کج شدن به طرفین را می­دهد. برای راه رفتن در سطوح ناهموار و افراد با سطح فعالیت متوسط تا زیاد گزینه بسیار مناسبی است.

مزایا: با کاهش فشار وارده، از بافت و پوست اندام باقی مانده محافظت می­کند. قابل تنظیم است.

معایب: سنگین تر و گران تر از گزینه های قبلی است. از نظر بازگردانی انرژی و جذب ضربه ضعیف است.

• پنجه های کربنی با قابلیت بازگردانی انرژی

جنس و طراحی این پنجه ها قابلیت ذخیره و بازگردانی انرژی در مراحل راه رفتن را می­دهند. برای افراد با سطح فعالیت متوسط به بالا قابل تجویز است. برخی از این پنجه ها در قسمت جلوی پنجه دو تکه هستند تا امکان کج شدن پا به داخل و خارج را فراهم کنند. امکان نصب قطعاتی برای جذب ضربه و گشتاور بر این پنجه ها وجود دارد که فشار وارده به اندام باقی مانده را کاهش داده و چرخش های وارده از محیط ناهموار را جذب می­کند. همچنین در بعضی انواع آن امکان تنظیم ارتفاع پاشنه برای استفاده با کفش های مختلف وجود دارد.

مزایا: امکان تغییر سریع جهت و سرعت راه رفتن، مناسب برای راه رفتن در مسافت های طولانی، تقارن بیشتر در راه رفتن و کاهش فشار وارده روی پای سالم

معایب: گران قیمت هستند.

• پنجه دارای پردازشگر

دارای سنسور و یک پردازشگر بسیار کوچک است که با دریافت اطلاعات از پنجه، اندام باقی مانده و محیط و تحلیل آنها سرعت، دامنه حرکت و موقعیت مچ را تنظیم می­کند.

مزایا: سرعت، دامنه حرکت و ارتفاع پاشنه قابل تنظیم است. تعادل بهتری داشته و قابل اتصال به موبایل، لپ تاپ یا… و اعمال تغییرات است

معایب: باتری نیاز به شارژ دارد. قطعات الکترونیکی موجود در آنها نیاز به تعویض یا تعمیر خواهند داشت و گزینه های فعلی ضد آب نیستند و نسبت به سایر گزینه ها گران قیمت و سنگین وزن هستند.