کفی طبی برای مجموعه ای از اختلالات پا و کف پا تجویز می شود و می تواند درصد بسیار زیادی از علائم این اختلالات را برطرف کند. درد مفصل شست پا یا اصطلاح پزشکی آن هالوکس ریجیدوس یکی از اختلالات رایج بعد از قوز شست پا (هالوکس والگوس) است که در این مطلب به تاثیر استفاده از کفی های طبی روی این اختلال می پردازیم؛
درد شست پا هالوکس ریجیدوس چیست؟
هالوکس ریجیدوس به معنای «مفصل سفت شست پا» است. این وضعیت نوعی آرتروز است که در آن سطوح مفصلی در قاعده انگشت شست پا روی هم ساییده و تکه های استخوانی بسیار کوچکی به شکل خار ایجاد می کنند که باعث محدودیت دامنه حرکت انگشت شست شده و با گذر زمان تشدید می یابد.
چرا به هالوکس ریجیدوس مبتلا می شویم؟
در هر گام انگشت شست پا تحت فشار شدیدی قرار می گیرد. این نیروها نسبت به سرعت راه رفتن از ۴۰-۲۰۰% وزن بدن متغیر هستند. انگشت شست پا بطور طبیعی به گونه ای طراحی شده است که بیشتر این نیرو را تحمل کند اما گاهی بر اثر بارگزاری بیش از حد یا تکرار فعالیت هایی که نیاز به تحمل وزن روی انگشتان پا دارند، سطوح مفصل نسبت بهم اندکی جابجا شده و سبب تشکیل خار های استخوانی و در نتیجه محدودیت دامنه حرکتی مفصل می شود. هالوکس ریجیدوس همچنین می تواند ناشی از صافی کف پا، هالوکس والگوس یا سایر اختلالات آناتومیک و شکستگی، دررفتگی یا اختلالات التهابی مفصل قاعده شست پا و عوامل وراثتی باشد. بروز هالوکس ریجیدوس معمولا در بازه سنی ۳۰-۶۰ سال می باشد.
علائم هالوکس ریجیدوس
- حرکت انگشتان پا به مرور زمان کاهش می یابد به طوری که راه رفتن یا حتی ایستادن دردناک می شود.
- درد و سفتی که در هوای سرد و مرطوب تشدید می شود.
- تورم و التهاب مفصل.
- گاهی یک برآمدگی مانند بونیون یا پینه در بالای پا ایجاد می شود و ممکن است سبب ناراحتی هنگام پوشیدن کفش شود.
- افراد الگوی راه رفتن خود را به دلیل درد تغییر می دهند، که در دراز مدت می تواند سبب آسیب و درد در مچ پا، زانوها، لگن و کمر نیز شود.
درمان های رایج برای هالوکس ریجیدوس (درد مفصل شست پا)
- استفاده از داروهای ضد التهاب، مسکن ها و تزریق کورتیکواسترویید که درد را به صورت موقت از بین خواهد برد.
- درمان های خانگی مثل استفاده از یخ، کمپلکس سرد یا گرم، استراحت و عدم تحمل وزن روی پا که سبب کاهش التهاب و درد اولیه شود.
- کاهش وزن در برخی موارد می تواند سبب بهبود علایم شود.
- فیزیوتراپی که رویکرد درمانی با توجه به شدت علایم متفاوت است.
- درمان ارتزی با کفی و کفش طبی مناسب سبب کاهش درد خواهد شد.
- جراحی به عنوان آخرین مرحله و در صورتی که هیچ یک از گزینه های دیگر سبب بهبود وضعیت نشده باشد.
کفی طبی برای درمان درد مفصل شست پا
بسته به میزان آسیب مفصلی که رخ داده است، کفی طبی ممکن است یکی از دو عملکرد زیر را داشته باشد:
۱. بیماران مبتلا به درجات خفیف تر آرتریت معمولاً با کفی هایی که حرکت مفصل شست پا را بهبود می بخشند، بهتر عمل می کنند.
۲. بیماران مبتلا به درجات شدیدتر آرتریت معمولاً با ارتزهایی که حرکت مفصل شست پا را محدود می کنند، بهتر عمل می کنند.
**معمولاً با معاینه بالینی، مشاهده و ارزیابی راه رفتن بیمار، می‌توان گزینه مناسب را تعیین کرد**
انواع کفی های طبی برای کاهش درد مفصل شست پا
با کفی مناسب می توان فشار موضعی را کاهش داده، مانع حرکات دردناک برای مفصل شده و به بافت های آسیب دیده اجازه بهبود داد. به این ترتیب کفی هم در مراقبت های پیشگیرانه برای بازگرداندن عملکرد طبیعی و دامنه حرکتی انگشت شست پا و هم در درمان اولیه و تسکین علایم و التهاب تاثیر خواهد داشت.
ساخت کفی می تواند با و بدون قالب گیری از پا باشد. تحقیقات نشان داده است که برای ساخت کفی هالوکس ریجیدوس بهتر است قالب گیری در وضعیت غیر تحمل وزن صورت گیرد و ارتزیست با دست گذاری مناسب روی پا حین قالب گیری، انگشت شست را در وضعیت مناسب عملکردی نگه دارد. همچنین کفی ساخته شده با قالب گیری تماس کامل با قوس کف پا دارد که خود سبب انتقال و در نتیجه کاهش بخشی از نیرو های وارده روی شست شود.
البته طراحی کفی بدون قالب گیری نیز برای هرکس اختصاصی و با توجه به شدت و محل فشار های وارده متفاوت خواهد بود و می تواند از جنس پلاستیک، کربن، فوم یا ترکیب فوم با پلاستیک یا کربن باشد.
برای کاهش بیشتر نیروهای دردناک در مفصل شست بهتر است از کفش هایی با زیره سفت و شکل غلتکی و با پنجه پهن استفاده شود.
